Respirator to urządzenie o charakterze medycznym, określane potocznie mianem sztucznego płuca. Wspomaga ono albo wręcz całkowicie zastępuje kluczowe mięśnie odpowiadające bezpośrednio za proces oddychania. Tego typu sprzęty wykorzystuje się zarówno w szpitalach oraz innych placówkach zdrowotnych, jak i w warunkach typowo domowych (oczywiście w zależności od modelu). Zasada ich działania jest stosunkowo nieskomplikowana – zostanie ona pokrótce opisana w dalszej części artykułu.
Standardowy respirator szpitalny pozwala na wydajną, mechaniczną wentylację płuc pacjentów z ostrą niewydolnością oddechową. Jego funkcjonowanie opiera się zawsze na przerywanym ciśnieniu dodatnim. Tlen jest wtłaczany zazwyczaj przez specjalną rurkę intubacyjną (ewentualnie tracheotomijną – w skrajnych przypadkach), podłączoną do sterownika wbudowanego w aparaturę. Modele przeznaczone do pracy w warunkach stricte domowych bardzo często są ściśle połączone z maskami ustno-donosowymi.
Dzięki zastosowaniu omawianego urządzenia pacjent może w miarę normalnie oddychać i jest chroniony przed groźnymi infekcjami, co w znacznym stopniu poprawia jego komfort życia. Obecnie popularne są w szczególności respiratory nowej generacji, które charakteryzują się kompaktowym rozmiarem, niewielką wagą, niezawodnością działania i licznymi funkcjami dodatkowymi – np. w postaci wspomagania kaszlu, regulacji intensywności wentylacji (zgodnie z oddechem), systemu zapobiegania nagłemu rozdęciu płuc czy kompensacji objętości.